Laatst had ik een idee: „Waarom pakken we de camper niet vol en beginnen we aan een reis door Europa?” Gewoon gaan en staan waar we zin in hebben op dat moment. In principe geen slecht idee, maar toch zijn er een paar dingen om in gedachten te houden, want niet overal in Europa is het mogelijk om je camper simpelweg aan de kant van de weg te zetten of om op een parkeerplaats te overnachten.
In sommige landen is dit volledig verboden, in andere zijn er strikte regels en in weer andere landen zijn er tijdslimieten of regionale beperkingen. Laten we dus wat licht werpen op dit thema en de verschillen in Europa bekijken! Een opmerking vooraf: De regelgeving voor camperplaatsen binnen Europa is soms zeer complex en verwarrend. Dit blogartikel dient om een globaal overzicht te geven van de afzonderlijke landen. Vaak zijn er ook nog regels die alleen gelden voor een kleine regio, een gemeente of een bepaald seizoen. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat we hier alleen de officiële regels en wetten kunnen presenteren.
Hoe deze vervolgens ter plaatse worden geïmplementeerd, hangt vaak af van veel verschillende factoren, die zich maar zelden op een algemeen geldige manier laten samenvatten. Gebruik dit artikel dus als richtlijn, maar controleer voor je reis nogmaals hoe de regels in de desbetreffende regio’s zijn.
Slecht nieuws eerst: wildkamperen is hier ook verboden met de camper
In veel Europese landen is vrij staan helaas strikt verboden. Daar zijn veel verschillende redenen voor, die niet altijd even logisch zijn. In principe moet je je hier aan de verbodsbepalingen houden, want anders (en vooral in de vakantieregio’s) kan het negeren ervan leiden tot hoge boetes. Bovendien draagt het niet echt bij aan een ontspannen vakantie wanneer je midden in de nacht door een politiepatrouille wordt gewekt en gevraagd wordt door te rijden of naar een camping te gaan. Toch zijn er in de meeste landen goede alternatieven voor traditionele campings. Op veel plaatsen hebben gemeenten speciale camperplekken aangewezen. Dit zijn meestal gunstig gelegen parkeerplaatsen waar je een nacht kunt blijven staan.
Als je echter op zulke staanplaatsen wilt overnachten, is het handig om van tevoren te informeren welke voorzieningen (elektriciteit, sanitair enz.) daar beschikbaar zijn en welke basisgedragsregels van toepassing zijn. Zo is het vaak niet toegestaan om stoelen bij de camper neer te zetten of de luifel op te zetten. In sommige landen is staan op privéterrein ook een alternatief. Als je niet bang bent voor contact met de lokale bevolking en over diplomatieke vaardigheid beschikt, lukt het je wellicht een boer of landeigenaar te overtuigen om op zijn land te kamperen. Maar wees ook hier voorzichtig, want in sommige gebieden is zelfs het overnachten in een caravan of camper niet toegestaan.
Nederland en Luxemburg
In eerste instantie dacht ik: „Nee, dit kan niet waar zijn!“ Voor mij als Duitse is Nederland het kampeerland bij uitstek. Maar ik kwam erachter dat de regels daar behoorlijk streng zijn. In Nederland is het niet ongewoon om hoge boetes te moeten betalen voor het vrij staan. Helaas is de situatie in Luxemburg niet anders, zodat hier ook alleen de camping of een officieel aangewezen staanplaats overblijft.
Zwitserland
Ook in Zwitserland is vrij staan feitelijk niet toegestaan. Hoewel er regionale verschillen kunnen zijn in de exacte juridische situatie en de handhaving ervan, is en blijft het verboden om vrij te staan. Om dit verbod extra kracht bij te zetten, staan er op bijna elke parkeerplaats borden die het parkeren van campers ’s nachts verbieden. Er is echter één lichtpuntje: Zwitserland heeft tal van camperplaatsen, die niet alleen mooi gelegen zijn, maar ook verrassend goedkoop.
Tsjechië
Helaas bestaat er in de Tsjechië geen precieze wetgeving die overnachtingen in voertuigen regelt. In principe is kamperen daar alleen toegestaan op aangewezen campings of camperplaatsen, wat eigenlijk impliciet duidelijk maakt dat wildkamperen verboden is (ook al is er geen aparte wettekst over). Deze regeling sluit ook het vrij staan met de camper uit. Als je op doorreis bent en een nacht in de auto wilt doorbrengen (hoe kleiner en onopvallender de camper, hoe beter), krijg je te maken met het juridische grijze gebied. Vaak kom je er mee weg als je zegt dat je blijft staan uit oververmoeidheid tot je weer genoeg energie hebt om te rijden. Natuurlijk is dit alleen een noodoplossing en geen garantie dat de politie niet alsnog midden in de nacht langskomt om te vragen wat er aan de hand is.
Iberisch Schiereiland
In Spanje is wildkamperen of vrij staan met de camper verboden. Er bestaat echter geen uniforme regelgeving voor het hele land, wat de exacte juridische situatie zeer verwarrend maakt. In sommige delen van het land is het zelfs verboden om te kamperen op privéterrein, ook wanneer je kunt bewijzen toestemming te hebben gekregen van de eigenaar. In andere delen van het land is het verbod op wildkamperen wat losser. In principe zou je in Spanje echter de officiële campings en staanplaatsen moeten bezoeken.
Het is daarbij belangrijk om op deze plekken te letten op de geldende regels en voorschriften, aangezien overtreding ervan kan leiden tot boetes. De situatie in Portugal is vergelijkbaar met die in Spanje. Ook hier is vrij staan niet toegestaan. In plaats daarvan kan je terugvallen op een zeer goed netwerk van staanplaatsen en campings. Een overzicht van deze plekken en hun faciliteiten is te vinden op de website van Turismo de Portugal.
Balkan
In principe kan worden gezegd dat vrij staan en wildkamperen van welke aard dan ook in de Balkan verboden is. Toch heeft elk land zo zijn eigen wetten, die soms ook van regio tot regio verschillen. Voor buitenstaanders is het vaak moeilijk om door de bomen het bos te zien en te begrijpen welke regels waar van toepassing zijn. In Griekenland, Roemenië, Servië, Slovenië en Hongarije is het daarom beter op zoek te gaan naar een camping of camperplaats. Een andere optie is om met toestemming van de eigenaar op privégrond te staan.
Iedereen die nu al dacht „tjonge, dat zijn veel landen met strenge regels”, moet ik waarschuwen, want het kan nog strenger. In Bulgarije en Kroatië is het niet alleen verboden om vrij te staan, maar ook om in een camper of caravan te overnachten op privéterrein. Dit betekent dat zelfs als je een gastvrije bevolking tegenkomt en bijvoorbeeld een boer je toestemming geeft om een nacht op zijn weiland te staan, kamperen zelf illegaal blijft en de politie ’s nachts bij je langs kan komen.
Ja, nee, misschien. In deze landen is het mogelijk om vrij te staan
Er zijn landen waar vrij staan niet echt is toegestaan, maar tegelijkertijd ook niet echt verboden is. Sommige landen staan het toe om vrij te staan, maar beperken die vrijheid vervolgens met een regionaal of gemeentelijk verbod. Anderen verbieden het vrij staan, maar controleren dit niet en tolereren dus wat eigenlijk illegaal is. Toch is het in al deze landen belangrijk om wanneer je hier vrij wilt staan, dit zo onopvallend mogelijk te doen. Daarmee bedoel ik niet dat je je moet verstoppen achter dikke struiken, maar dat je je netjes gedraagt. Dus laat geen vuilnis achter, blokkeer geen meerdere parkeerplaatsen met je camper voor een beter uitzicht en speel geen luide muziek af. Houd er rekening mee dat er veel wordt getolereerd, maar dat deze houding snel voorbij is wanneer er misbruik wordt gemaakt van de situatie.
IJsland
Op IJsland is wildkamperen en vrij staan met de camper officieel verboden. Dit verbod werd in het verleden echter vaak niet gehandhaafd of, om het anders te zeggen: een nachtje blijven slapen werd eigenlijk overal getolereerd. De laatste jaren is het toerisme op het eiland echter aanzienlijk toegenomen. Dit, en het helaas niet zelden voorkomende onbezonnen gedrag van sommige vakantiegangers, heeft er toe geleid dat de wettelijke voorschriften zijn aangescherpt en worden gehandhaafd. In het kort betekent dit dat wie hier niet in de problemen wil komen, beter naar een camping kan rijden.
Frankrijk
Helaas is de juridische situatie in Frankrijk zeer verwarrend. Hier heeft bijna elk gebied zijn eigen regels met betrekking tot wildkamperen of vrij staan. Dat betekent ten eerste dat wildkamperen in principe niet verboden is, maar dat elke gemeente zelf beslist hoe ze met deze kwestie omgaat. Elke gemeente kan ook speciale plaatsen, locaties of gebieden aanwijzen waar het staan met een camper is toegestaan.
Soms zijn dit grotere parkeerplaatsen of de lokale camping municipal. Wel is het overal verboden in natuurgebieden te staan en in de directe omgeving van bronnen, bezienswaardigheden en monumenten. Dat betekent niet dat je helemaal niet vrij kunt staan in Frankrijk. Het is vooral belangrijk om je ter plaatse te laten informeren. Een goed alternatief is ook het initiatief ‚France Passion‘. “. Hier gaat het om een lijst met meer dan 2000 gratis parkeerplaatsen op privéterreinen in heel Frankrijk. Dat kunnen bijvoorbeeld boerderijen of wijngaarden zijn die officieel gratis parkeerplaatsen voor zelfvoorzienende campers voor één nacht ter beschikking stellen.
Groot-Brittannië
Hoewel vrij staan op veel plaatsen in Schotland mogelijk is, gelden er in Engeland en Wales andere regels. Het is dus belangrijk om de regionale verschillen voor Groot-Brittannië te kennen. Als je in Schotland een redelijke afstand (van ongeveer 15-20 meter) van de openbare weg houdt, niemand stoort en (indien nodig) de landeigenaar vraagt om akkoord, zit je goed. In Engeland en Wales zijn de regels veel strenger.
Bijna alle parkeerplaatsen zijn daar voorzien van borden die je uitdrukkelijk verbieden om er te overnachten. Wie hier toch blijft staan, moet er rekening mee houden dat hij of zij wordt aangesproken door de plaatselijke ordehandhavers. Als je toestemming hebt van een eigenaar om op zijn privéterrein te kamperen, zouden er geen verdere problemen moeten zijn.
Oostenrijk
Net als in Frankrijk stellen gemeenten in Oostenrijk vaak hun eigen regels op. Helaas is er dus geen algemeen geldende regelgeving. Afhankelijk van het gebied wordt staan voor één nacht getolereerd. In de regio’s Tirol en Wenen is wildkamperen echter in het hele gebied verboden. De beste manier om precies te weten te komen wat de respectievelijke voorschriften zijn, is ter plaatse navraag te doen. In Oostenrijk zijn er ook twee grote kampeerclubs die hierover informatie kunnen verstrekken.
Yes, ze bestaan nog steeds! Deze landen staan vrij staan toe
Vergeet één ding niet: het feit dat vrij staan is toegestaan of in ieder geval niet verboden is, betekent niet dat je hier kunt doen wat je maar wilt. Niets kapot maken, geen rotzooi achterlaten, niemand storen en je onopvallend gedragen zijn slechts de basisregels die je sowieso altijd moet volgen. Bovendien hebben veel landen aanvullende regels met betrekking tot het vrij staan.
België, Italië, Denemarken en Duitsland
In Duitsland mag je met je camper een nachtje (en niet meer) overal stoppen waar het niet uitdrukkelijk verboden is. Wel is het zo dat je je bewust moet zijn van de exacte juridische situatie, aangezien deze onderbreking van het rijden officieel alleen dient voor het uitrusten om veilig verder te kunnen rijden. Concreet betekent dit dat degenen die zich te moe voelen om door te rijden, ongeacht het tijdstip van de dag, mogen stoppen op een geschikte parkeerplaats en uitrusten tot ze weer verder kunnen rijden. Het is natuurlijk lastig om precies te zeggen wanneer „het uitrusten“ eindigt en waar „het kamperen“ begint.
Als je gebruik maakt van deze regeling, moet je nooit stoelen buiten zetten, de luifel opzetten en gaan barbecueën. Het is ook raadzaam om zo laat mogelijk te arriveren en de volgende dag vroeg verder te gaan. Meestal is het mogelijk om maximaal 10 uur ergens te blijven staan. Dus als je bijvoorbeeld op doorreis bent of wanneer je een dag of twee wilt doorbrengen in gebieden waar de officiële campings moeilijk te vinden zijn, dan is dat geen probleem. Deze regeling geldt in principe ook voor België, Denemarken en Italië. In de praktijk is het echter vaak wel zo dat veel parkeerplaatsen voorzien zijn van verbodsborden. In Italië is dit met name het geval in toeristische regio’s. Bovendien is het ook niet ongewoon dat campers de toegang tot een gebied wordt ontzegd.
Noorwegen en Zweden
Ook in Zweden en Noorwegen is het vrij staan aan bepaalde voorwaarden gebonden en moet deze niet worden gelijkgesteld met het bekende ‚allemansrecht‘. Overnachten op een plaats buiten een officiële camping of camperplaats is over het algemeen beperkt tot één nacht. Ook mag je niet op bospaden of in natuurreservaten staan. Op veel plaatsen zijn er ook regionale voorschriften en verboden. Maar zolang je uit de buurt van bevolkte gebieden blijft, je niemand hindert en de grond niet beschadigt, kun je probleemloos een nachtje kamperen met je camper.
Conclusie
Voor veel landen is het moeilijk om duidelijke en algemeen geldende uitspraken te doen. Als je niet zeker weet welke regeling van toepassing is op het gebied waar jij naar toegaat, kunnen de plaatselijke toeristische informatiecentra vaak het beste helpen. Maar wat voor lokale regels er ook gelden, één ding geldt overal: neem je vuilnis mee en stoor niemand. Bovendien is het zo dat wanneer je in het buitenland reist je meestal meer uit je vakantie haalt wanneer je goed kunt opschieten met de lokale bevolking. Zo kan het zomaar gebeuren dat na aankoop van fruit, groente of wijn van de regionale producent, deze toestemming geeft om op zijn terrein te kamperen. Veel plezier bij het plannen van je volgende kampeervakantie!
